ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر به یکی از جذاب‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای مالی در جهان تبدیل شده‌اند. در میان این ارزها، دای (DAI) به عنوان یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز شناخته می‌شود که ارزش آن به دلار آمریکا وابسته است. اما برخلاف استیبل‌کوین‌های سنتی مانند تتر (USDT) یا یواس‌دی کوین (USDC)، دای توسط یک سازمان متمرکز کنترل نمی‌شود، بلکه از طریق سیستم‌های هوشمند و قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین اتریوم مدیریت می‌شود. در این مقاله، به بررسی چیستی دای، نحوه عملکرد آن و تفاوت‌هایش با سایر ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.

ارز دای(DAI) چیست؟

دای (DAI) یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که ارزش آن به دلار آمریکا وابسته است و هدف آن حفظ ارزشی معادل ۱ دلار آمریکا در هر واحد است. برخلاف بسیاری از استیبل‌کوین‌های دیگر که توسط شرکت‌های متمرکز مدیریت می‌شوند و پشتوانه‌ای از دارایی‌های فیات (مانند دلار) دارند، دای توسط یک سیستم غیرمتمرکز و خودکار به نام میکر‌داو (MakerDAO) کنترل می‌شود. این سیستم از قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین اتریوم استفاده می‌کند و ارزش دای را از طریق وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال (مانند اتریوم) و مکانیزم‌های پیچیده‌ی اقتصادی حفظ می‌کند. به عبارت ساده، دای ترکیبی از فناوری بلاک‌چین و اقتصاد غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به اعتماد به یک نهاد مرکزی، از مزایای یک ارز پایدار بهره‌مند شوند.

تاریخچه ارز دیجیتال دای(DAI)

تاریخچه ارز دیجیتال دای (DAI) به پروژه‌ی میکر‌داو (MakerDAO) برمی‌گردد که در سال ۲۰۱۵ توسط رون کریستنسن (Rune Christensen) تأسیس شد. میکر‌داو یک پلتفرم غیرمتمرکز مالی (DeFi) بود که هدف آن ایجاد یک سیستم وام‌دهی و استیبل‌کوین بدون نیاز به واسطه‌های متمرکز بود. پس از چند سال توسعه و آزمایش، اولین نسخه‌ی دای در دسامبر ۲۰۱۷ به عنوان یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز بر بستر بلاک‌چین اتریوم راه‌اندازی شد.

در ابتدا، دای تنها از اتریوم (ETH) به عنوان وثیقه پشتیبانی می‌کرد، اما با گذشت زمان و افزایش تقاضا، سیستم میکر‌داو بهبود یافت و از دارایی‌های دیجیتال بیشتری مانند بت (BAT)، یواس‌دی کوین (USDC) و سایر توکن‌های ERC-20 نیز به عنوان وثیقه پشتیبانی کرد. این انعطاف‌پذیری باعث شد دای به یکی از محبوب‌ترین استیبل‌کوین‌ها در حوزه‌ی امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) تبدیل شود.

در نوامبر ۲۰۱۹، میکر‌داو به‌روزرسانی بزرگی به نام میکر‌داو چند وثیقه‌ای (Multi-Collateral DAI یا MCD) را معرفی کرد که امکان استفاده از چندین دارایی دیجیتال به عنوان وثیقه را فراهم می‌کرد. این به‌روزرسانی باعث افزایش امنیت، ثبات و مقیاس‌پذیری دای شد.

امروزه، دای به عنوان یکی از پیشگامان حوزه‌ی DeFi شناخته می‌شود و نقش مهمی در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز ایفا می‌کند. این ارز دیجیتال به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به اعتماد به نهادهای متمرکز، از خدمات مالی مانند وام‌دهی، وام‌گیری و ذخیره‌ی ارزش استفاده کنند.

روش‌های خرید و فروش ارز دای(DAI) چیست؟

خرید و فروش ارز دیجیتال دای (DAI) به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است. در ادامه به برخی از رایج‌ترین روش‌ها اشاره می‌کنیم:

صرافی‌های متمرکز (CEX)

صرافی‌های متمرکز مانند بایننس (Binance)، کوین‌بیس (Coinbase)، کراکن (Kraken) و هوبی (Huobi) از جمله پلتفرم‌هایی هستند که امکان خرید و فروش دای را فراهم می‌کنند. در این صرافی‌ها، کاربران می‌توانند با استفاده از ارزهای فیات (مانند دلار یا یورو) یا سایر ارزهای دیجیتال (مانند بیت‌کوین یا اتریوم)، دای خریداری کنند یا آن را به فروش برسانند.

صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)

صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی‌سواپ (Uniswap)، سوشی‌سواپ (Sushiswap) و کرو (Curve) نیز از دای پشتیبانی می‌کنند. این پلتفرم‌ها به کاربران اجازه می‌دهند بدون نیاز به واسطه و به صورت مستقیم، دای را با سایر ارزهای دیجیتال معامله کنند. برای استفاده از این صرافی‌ها، نیاز به یک کیف پول غیرمتمرکز مانند متامسک (MetaMask) دارید.

پلتفرم‌های وام‌دهی و استقراض (DeFi)

در پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز مانند میکر‌داو (MakerDAO)، آوه (Aave) یا کامپوند (Compound)، کاربران می‌توانند با وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال خود، دای استقراض کنند. همچنین، می‌توانید دای خود را در این پلتفرم‌ها ذخیره کنید و از طریق سود حاصل از وام‌دهی، درآمد کسب کنید.

پلتفرم‌های P2P (فرد به فرد)

برخی از پلتفرم‌ها مانند لوکال‌بیت‌کوینز (LocalBitcoins) یا بایننس P2P امکان خرید و فروش دای را به صورت مستقیم بین کاربران فراهم می‌کنند. در این روش، خریدار و فروشنده بدون نیاز به واسطه، معامله را انجام می‌دهند.

تبدیل مستقیم از کیف پول‌های دیجیتال

برخی کیف پول‌های دیجیتال مانند متامسک (MetaMask)، تراست‌ولت (Trust Wallet) یا اکسودوس (Exodus) امکان تبدیل مستقیم ارزهای دیجیتال به دای را فراهم می‌کنند. این روش ساده و سریع است و نیازی به استفاده از صرافی‌ها ندارد.

استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools)

در پلتفرم‌های DeFi مانند یونی‌سواپ یا کرو، کاربران می‌توانند با ارائه نقدینگی به استخرهای معاملاتی، دای را خریداری یا فروش کنند. این روش معمولاً برای کاربران حرفه‌ای‌تر مناسب است.

بهترین صرافی ها برای خرید و فروش ارز دای(DAI) کدامند؟

برای خرید و فروش ارز دیجیتال دای (DAI)، هم صرافی‌های ایرانی و هم صرافی‌های خارجی معتبری وجود دارند. در ادامه، به سه صرافی ایرانی و سه صرافی خارجی محبوب برای معامله‌ی دای اشاره می‌کنیم:

صرافی‌های ایرانی

۱. نوبیتکس (Nobitex)

• یکی از معروف‌ترین صرافی‌های ایرانی است که از دای پشتیبانی می‌کند.
•  امکان خرید و فروش دای با تومان و سایر ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کند.
• رابط کاربری ساده و مناسب برای کاربران تازه‌کار.

۲. اکسیر (Exir)

• یک صرافی ایرانی با پشتیبانی از دای و سایر ارزهای دیجیتال.
• امکان معامله با تومان و کارمزدهای رقابتی.
• دارای اپلیکیشن موبایل برای دسترسی آسان.

۳. تتر ایران (TetherIran)

•  این صرافی نیز از دای پشتیبانی می‌کند و امکان خرید و فروش با تومان را فراهم می‌کند.
• مناسب برای کاربرانی که به دنبال معامله‌ی استیبل‌کوین‌ها هستند.

صرافی‌های خارجی

۱. بایننس (Binance)

•   یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین صرافی‌های جهان که از دای پشتیبانی می‌کند.
•   امکان خرید و فروش دای با ارزهای فیات (مانند دلار یا یورو) و سایر ارزهای دیجیتال.
•  دارای حجم معاملات بالا و نقدینگی عالی.

۲. کوین‌بیس (Coinbase) 

•   یک صرافی معتبر و کاربرپسند که از دای پشتیبانی می‌کند.
•   مناسب برای کاربران تازه‌کار و حرفه‌ای.
•   امکان خرید دای با ارزهای فیات و ذخیره‌ی آن در کیف پول داخلی صرافی.

۳. کراکن (Kraken)

•    یک صرافی امن و معتبر که از دای پشتیبانی می‌کند.
•    امکان معامله‌ی دای با ارزهای فیات و سایر ارزهای دیجیتال.
•   دارای رابط کاربری پیشرفته و مناسب برای معامله‌گران حرفه‌ای.

بهترین کیف پول ها برای ارز دای(DAI) کدامند؟

برای ذخیره‌سازی و مدیریت ارز دیجیتال دای (DAI)، کیف پول‌های متنوعی وجود دارند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه، به برخی از بهترین کیف پول‌ها برای دای اشاره می‌کنیم:

کیف پول‌های نرم‌افزاری (موبایل و دسکتاپ)

۱. متامسک (MetaMask)

•    یکی از محبوب‌ترین کیف پول‌های غیرمتمرکز برای ارزهای مبتنی بر اتریوم، از جمله دای.
•    به صورت افزونه مرورگر و اپلیکیشن موبایل در دسترس است.
•    امکان اتصال به پلتفرم‌های DeFi و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) مانند یونی‌سواپ.

۲. تراست‌ولت (Trust Wallet)

•    یک کیف پول غیرمتمرکز و کاربرپسند که از دای و سایر توکن‌های ERC-20 پشتیبانی می‌کند.
•   دارای اپلیکیشن موبایل برای iOS و اندروید.
•   امکان دسترسی به پلتفرم‌های DeFi و استیکینگ.

۳. اکسودوس (Exodus)

•    یک کیف پول چندارزی که از دای پشتیبانی می‌کند.
•    دارای رابط کاربری زیبا و مناسب برای کاربران تازه‌کار.
•    نسخه‌های دسکتاپ و موبایل در دسترس است.

کیف پول‌های سخت‌افزاری (امن‌تر)

۱. لجر نانو‌اس (Ledger Nano S/X)

•    یکی از امن‌ترین کیف پول‌های سخت‌افزاری که از دای پشتیبانی می‌کند.
•    مناسب برای ذخیره‌سازی بلندمدت و ایمن دارایی‌های دیجیتال.
•    با نرم‌افزارهایی مانند متامسک و تراست‌ولت قابل اتصال است.

۲. ترزور (Trezor)

•    یک کیف پول سخت‌افزاری معتبر که از دای و سایر ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کند.
•    دارای رابط کاربری ساده و امنیت بالا.
•    مناسب برای کاربرانی که به دنبال ذخیره‌سازی امن هستند.

کیف پول‌های تحت وب

۱. مای‌اتروالِت (MyEtherWallet) 

•    یک کیف پول تحت وب که از دای و سایر توکن‌های ERC-20 پشتیبانی می‌کند.
•    امکان اتصال به کیف پول‌های سخت‌افزاری مانند لجر و ترزور.
•    مناسب برای کاربرانی که به دنبال دسترسی آسان و سریع هستند.

۲. کیف پول میکر‌داو (MakerDAO Wallet)

•    یک کیف پول اختصاصی برای مدیریت دای و تعامل با پلتفرم میکر‌داو.
•    مناسب برای کاربرانی که به طور فعال از خدمات میکر‌داو استفاده می‌کنند.

کیف پول‌های موبایلی

۱. کوینومی (Coinomi)

•    یک کیف پول چندارزی که از دای پشتیبانی می‌کند.
•    دارای رابط کاربری ساده و پشتیبانی از تعداد زیادی ارز دیجیتال.
•    مناسب برای کاربران موبایل.

۲. آتومیک‌والت (Atomic Wallet) 

•    یک کیف پول غیرمتمرکز که از دای و سایر ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کند.
•    امکان مبادله‌ی مستقیم ارزهای دیجیتال درون کیف پول.
  

مزایا و معایب ارز دای(DAI)

ارز دیجیتال دای (DAI) به عنوان یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه به بررسی این مزایا و معایب می‌پردازیم:

مزایای ارز دای (DAI)

۱. ثبات قیمت

•  دای یک استیبل‌کوین است که ارزش آن به دلار آمریکا وابسته است و هدف آن حفظ ارزشی معادل ۱ دلار است. این ویژگی باعث می‌شود دای برای ذخیره‌ی ارزش و کاهش نوسانات بازار ارزهای دیجیتال مناسب باشد.

۲. غیرمتمرکز بودن

• برخلاف استیبل‌کوین‌های متمرکز مانند تتر (USDT) یا یواس‌دی کوین (USDC)، دای توسط یک سازمان متمرکز کنترل نمی‌شود. بلکه توسط سیستم‌های هوشمند و قراردادهای هوشمند در بستر بلاک‌چین اتریوم مدیریت می‌شود.

۳. شفافیت و امنیت 

• دای توسط پروژه‌ی میکر‌داو (MakerDAO) توسعه یافته است که یک سیستم شفاف و مبتنی بر بلاک‌چین است. تمام تراکنش‌ها و وثیقه‌ها در بلاک‌چین ثبت می‌شوند و قابل بررسی هستند.

۴. قابلیت استفاده در اکوسیستم DeFi

• دای به طور گسترده در پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) مانند آوه (Aave)، کامپوند (Compound) و یونی‌سواپ (Uniswap) استفاده می‌شود. کاربران می‌توانند از دای برای وام‌دهی، وام‌گیری و کسب سود استفاده کنند.

۵. عدم نیاز به اعتماد به نهادهای متمرکز 

•  کاربران برای استفاده از دای نیازی به اعتماد به بانک‌ها یا شرکت‌های متمرکز ندارند. این ویژگی باعث افزایش آزادی مالی و کاهش ریسک‌های مرتبط با نهادهای متمرکز می‌شود.

۶. پشتیبانی از چندین وثیقه

•   دای از چندین دارایی دیجیتال مانند اتریوم (ETH)، بت (BAT) و یواس‌دی کوین (USDC) به عنوان وثیقه پشتیبانی می‌کند که این موضوع باعث افزایش انعطاف‌پذیری و امنیت سیستم می‌شود.

معایب ارز دای (DAI)

۱. وابستگی به اتریوم

• دای بر بستر بلاک‌چین اتریوم ساخته شده است و به همین دلیل، مشکلات شبکه اتریوم مانند کارمزدهای بالا (Gas Fee) و ترافیک شبکه می‌توانند بر عملکرد دای تأثیر منفی بگذارند.

۲. پیچیدگی سیستم

• مکانیزم وثیقه‌گذاری و مدیریت دای در پروژه‌ی میکر‌داو نسبتاً پیچیده است و ممکن است برای کاربران تازه‌کار قابل درک نباشد.

۳. ریسک ناشی از نوسانات وثیقه‌ها

• اگر ارزش وثیقه‌های پشتیبان دای به شدت کاهش یابد، ممکن است سیستم دای با مشکلاتی مواجه شود. هرچند مکانیزم‌هایی برای مدیریت این ریسک وجود دارد، اما این خطر به طور کامل از بین نمی‌رود.

۴. رقابت با استیبل‌کوین‌های متمرکز

• دای با استیبل‌کوین‌های متمرکز مانند تتر (USDT) و یواس‌دی کوین (USDC) رقابت می‌کند که از نظر نقدینگی و پذیرش گسترده‌تر هستند. این موضوع می‌تواند چالشی برای رشد دای باشد.

۵. وابستگی به پذیرش جامعه 

•  ارزش و کاربرد دای به پذیرش جامعه و استفاده از آن در اکوسیستم DeFi وابسته است. اگر جامعه به سمت استفاده از استیبل‌کوین‌های دیگر حرکت کند، ممکن است دای با کاهش تقاضا مواجه شود.

بلاک چین ارز دای(DAI) چیست و چگونه کار میکند؟

ارز دیجیتال دای (DAI) بر بستر بلاک‌چین اتریوم ساخته شده است و از استاندارد توکن‌های ERC-20 پیروی می‌کند. دای به عنوان یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز، توسط پروژه‌ی میکر‌داو (MakerDAO) توسعه یافته است. در ادامه به نحوه کارکرد بلاک‌چین دای و مکانیزم‌های آن می‌پردازیم:

بلاک‌چین دای: اتریوم

دای بر روی بلاک‌چین اتریوم ساخته شده است، به این معنی که تمام تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند مرتبط با دای در شبکه‌ی اتریوم ثبت و اجرا می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود دای از مزایای اتریوم، مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و امنیت، بهره‌مند شود.

نحوه کارکرد دای

۱. مکانیزم وثیقه‌گذاری (Collateralization)

دای از طریق یک سیستم وثیقه‌گذاری غیرمتمرکز ایجاد می‌شود. کاربران می‌توانند دارایی‌های دیجیتال خود (مانند اتریوم یا سایر توکن‌های ERC-20) را به عنوان وثیقه در سیستم میکر‌داو قفل کنند و در ازای آن، دای استقراض کنند. این فرآیند به شرح زیر است:

•    کاربر دارایی‌های خود را در یک قرارداد هوشمند وثیقه‌گذاری می‌کند.
•    بر اساس ارزش وثیقه، کاربر می‌تواند دای استقراض کند (معمولاً کمتر از ارزش وثیقه، به دلیل وجود نسبت وثیقه‌گذاری).
•    برای بازپس‌گیری وثیقه، کاربر باید دای استقراضی را بازپرداخت کند.

۲. نسبت وثیقه‌گذاری (Collateralization Ratio)

•    نسبت وثیقه‌گذاری نشان می‌دهد که چه مقدار وثیقه برای استقراض یک مقدار مشخص دای لازم است. به عنوان مثال، اگر نسبت وثیقه‌گذاری ۱۵۰٪ باشد، برای استقراض ۱۰۰ دای، باید ۱۵۰ دلار ارزش وثیقه ارائه شود.
•   این مکانیزم باعث می‌شود سیستم در برابر نوسانات قیمت وثیقه‌ها مقاوم باشد.

۳. ثبات قیمت دای

•  دای به گونه‌ای طراحی شده است که ارزش آن همواره معادل ۱ دلار آمریکا باقی بماند. این ثبات از طریق مکانیزم‌های زیر حفظ می‌شود:
•  بازارهای خودکار (Automated Market Makers): اگر قیمت دای از ۱ دلار بیشتر شود، کاربران تشویق می‌شوند دای بیشتری ایجاد کنند و آن را بفروشند تا قیمت کاهش یابد.
•  بازپرداخت وثیقه: اگر قیمت دای از ۱ دلار کمتر شود، کاربران می‌توانند دای را با قیمت پایین‌تر خریداری کنند و آن را بازپرداخت کنند تا وثیقه‌ی خود را آزاد کنند. این کار باعث افزایش تقاضا و بازگشت قیمت دای به ۱ دلار می‌شود.

۴. حاکمیت غیرمتمرکز

•  دای توسط جامعه‌ی میکر‌داو و از طریق توکن حاکمیتی MKR مدیریت می‌شود. دارندگان توکن MKR می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به سیستم، مانند تغییر نرخ بهره یا اضافه کردن وثیقه‌های جدید، مشارکت کنند.

۵. کارمزدها و نرخ بهره

• کاربرانی که دای استقراض می‌کنند، باید کارمزد ثابت (Stability Fee) پرداخت کنند. این کارمزد به صورت MKR دریافت می‌شود و بخشی از مکانیزم کنترل عرضه دای است.

چه کسی ارز دای(DAI) را کنترل می‌کند؟

ارز دیجیتال دای (DAI) به عنوان یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز، توسط یک سازمان یا نهاد متمرکز کنترل نمی‌شود. در عوض، کنترل و مدیریت دای بر عهده‌ی جامعه‌ی کاربران و سیستم‌های خودکار است که در پروژه‌ی میکر‌داو (MakerDAO) تعبیه شده‌اند. در ادامه به نقش‌های مختلف در کنترل و مدیریت دای اشاره می‌کنیم:

جامعه‌ی میکر‌داو (MakerDAO Community)

میکر‌داو یک پروژه‌ی غیرمتمرکز است که توسط جامعه‌ی کاربرانش مدیریت می‌شود. دارندگان توکن MKR (توکن حاکمیتی پروژه) می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مهم مربوط به سیستم دای مشارکت کنند. این تصمیم‌گیری‌ها شامل موارد زیر است:

• تغییر نرخ بهره (Stability Fee): نرخ بهره‌ای که کاربران برای استقراض دای پرداخت می‌کنند.
• اضافه کردن وثیقه‌های جدید: تصمیم‌گیری درباره‌ی اینکه کدام دارایی‌های دیجیتال می‌توانند به عنوان وثیقه در سیستم پذیرفته شوند.
• به‌روزرسانی‌های سیستم: تغییرات در قراردادهای هوشمند و پروتکل‌های میکر‌داو.

قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)

دای توسط قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین اتریوم مدیریت می‌شود. این قراردادهای هوشمند به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسان، عملیات‌هایی مانند وثیقه‌گذاری، ایجاد دای و بازپرداخت وثیقه را انجام می‌دهند. این مکانیزم باعث می‌شود سیستم دای شفاف، قابل اعتماد و مقاوم در برابر دستکاری باشد.

دارندگان توکن MKR

توکن MKR نقش کلیدی در مدیریت سیستم دای دارد. دارندگان این توکن می‌توانند با رأی‌گیری در مورد تغییرات پروتکل تصمیم‌گیری کنند. همچنین، در صورت بروز مشکلاتی مانند کمبود وثیقه یا بحران‌های مالی، دارندگان MKR مسئول جبران خسارت‌ها هستند. این مکانیزم باعث می‌شود دارندگان MKR انگیزه‌ی قوی برای حفظ سلامت سیستم داشته باشند.

کاربران عادی

کاربران عادی نیز نقش مهمی در کنترل دای دارند. آن‌ها می‌توانند با وثیقه‌گذاری دارایی‌های خود، دای ایجاد کنند یا با خرید و فروش دای، به ثبات قیمت آن کمک کنند. همچنین، کاربران می‌توانند در پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) از دای استفاده کنند و به این ترتیب، به رشد و پذیرش آن کمک کنند.

توسعه‌دهندگان و تیم میکر‌داو

اگرچه دای یک پروژه‌ی غیرمتمرکز است، اما تیم توسعه‌دهندگان میکر‌داو نقش مهمی در ایجاد و به‌روزرسانی سیستم دارند. این تیم مسئولیت توسعه‌ی قراردادهای هوشمند، رفع مشکلات فنی و ارائه‌ی پیشنهادات بهبود سیستم را بر عهده دارد. با این حال، تصمیم‌گیری نهایی درباره‌ی این پیشنهادات بر عهده‌ی جامعه‌ی دارندگان توکن MKR است.

قیمت ارز دای(DAI) چگونه تعیین می‌شود؟

قیمت ارز دیجیتال دای (DAI) به گونه‌ای طراحی شده است که همواره معادل ۱ دلار آمریکا باقی بماند. این ثبات قیمت از طریق مکانیزم‌های اقتصادی و فنی پیچیده‌ای که در پروژه‌ی میکر‌داو (MakerDAO) تعبیه شده‌اند، حفظ می‌شود. در ادامه به نحوه تعیین قیمت دای و مکانیزم‌های کنترل آن می‌پردازیم:

مکانیزم ثبات قیمت دای

دای یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که ارزش آن به دلار آمریکا وابسته است. برای حفظ ثبات قیمت، از مکانیزم‌های زیر استفاده می‌شود:

الف) ایجاد و بازپرداخت دای

• کاربران می‌توانند با وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال (مانند اتریوم) در سیستم میکر‌داو، دای ایجاد کنند.
•  برای بازپس‌گیری وثیقه، کاربران باید دای را بازپرداخت کنند. این فرآیند به صورت خودکار و از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شود.

ب) نسبت وثیقه‌گذاری (Collateralization Ratio)

•   کاربران برای ایجاد دای، باید وثیقه‌ای با ارزش بیشتر از مقدار دای ایجاد شده ارائه دهند. به عنوان مثال، اگر نسبت وثیقه‌گذاری ۱۵۰٪ باشد، برای ایجاد ۱۰۰ دای، باید ۱۵۰ دلار ارزش وثیقه ارائه شود.
• این مکانیزم باعث می‌شود سیستم در برابر نوسانات قیمت وثیقه‌ها مقاوم باشد.

کنترل قیمت دای در بازار

قیمت دای در بازارهای آزاد ممکن است به دلیل عرضه و تقاضا کمی نوسان داشته باشد. برای حفظ ثبات قیمت، از مکانیزم‌های زیر استفاده می‌شود:

الف) بازارهای خودکار (Automated Market Makers)

•  اگر قیمت دای در بازارهای آزاد به بالای ۱ دلار برسد، کاربران تشویق می‌شوند دای بیشتری ایجاد کنند و آن را بفروشند. این کار باعث افزایش عرضه و کاهش قیمت دای به سطح ۱ دلار می‌شود.
•   اگر قیمت دای به زیر ۱ دلار برسد، کاربران می‌توانند دای را با قیمت پایین‌تر خریداری کنند و آن را بازپرداخت کنند تا وثیقه‌ی خود را آزاد کنند. این کار باعث افزایش تقاضا و بازگشت قیمت دای به ۱ دلار می‌شود.

ب) نرخ بهره (Stability Fee)

• کاربرانی که دای استقراض می‌کنند، باید نرخ بهره (Stability Fee) پرداخت کنند. این نرخ بهره به صورت توکن MKR دریافت می‌شود و بخشی از مکانیزم کنترل عرضه دای است.
•  اگر تقاضا برای دای افزایش یابد، نرخ بهره افزایش می‌یابد تا کاربران را به بازپرداخت دای تشویق کند و عرضه را کاهش دهد.

نقش جامعه‌ی میکر‌داو

جامعه‌ی میکر‌داو (دارندگان توکن MKR) نقش مهمی در کنترل قیمت دای دارند. آن‌ها می‌توانند با رأی‌گیری، نرخ بهره و سایر پارامترهای سیستم را تغییر دهند تا ثبات قیمت دای حفظ شود.

شفافیت و امنیت

تمام تراکنش‌ها و وثیقه‌ها در بلاک‌چین اتریوم ثبت می‌شوند و قابل بررسی هستند. این شفافیت باعث می‌شود کاربران به سیستم اعتماد کنند و قیمت دای به طور دقیق کنترل شود.

واقعیات جالب درباره ارز دای(DAI) (اگه داره)

1. غیرمتمرکز و بدون نیاز به اعتماد: دای اولین استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که بدون نیاز به نهادهای متمرکز، ارزش خود را حفظ می‌کند.
2. پشتوانه‌ی چندگانه: دای توسط دارایی‌های دیجیتال متنوعی مانند اتریوم (ETH)، بت (BAT) و یواس‌دی کوین (USDC) پشتیبانی می‌شود.
3. حاکمیت جامعه‌محور: تصمیم‌گیری‌ها درباره‌ی دای توسط دارندگان توکن MKR و از طریق رأی‌گیری انجام می‌شود.
4. ثبات قیمت هوشمند: دای از مکانیزم‌های خودکار مانند نرخ بهره (Stability Fee) و بازارهای خودکار برای حفظ قیمت ۱ دلاری استفاده می‌کند.
5. کاربرد گسترده در DeFi: دای یکی از محبوب‌ترین ارزها در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) است و برای وام‌دهی، وام‌گیری و معاملات استفاده می‌شود.
6. شفافیت کامل: تمام تراکنش‌ها و وثیقه‌ها در بلاک‌چین اتریوم ثبت می‌شوند و قابل بررسی هستند.
7. مقاوم در برابر سانسور: به دلیل غیرمتمرکز بودن، دای در برابر سانسور و کنترل دولت‌ها مقاوم است.
8. تولد در بحران: دای در سال ۲۰۱۷ و در اوج رونق اولیه‌ی ارزهای دیجیتال راه‌اندازی شد و از آن زمان تاکنون ثبات خود را حفظ کرده است.

سوالات متداول دای

۱. دای چیست؟

– دای یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که ارزش آن معادل ۱ دلار آمریکا است و توسط دارایی‌های دیجیتال وثیقه‌گذاری شده پشتیبانی می‌شود.

۲. چگونه دای ایجاد می‌شود؟

– کاربران با وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال (مانند اتریوم) در سیستم میکر‌داو، می‌توانند دای استقراض کنند.

۳. آیا دای واقعاً غیرمتمرکز است؟

– بله، دای توسط قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین اتریوم مدیریت می‌شود و هیچ نهاد متمرکز آن را کنترل نمی‌کند.

۴. چگونه قیمت دای ثابت می‌ماند؟

– قیمت دای از طریق مکانیزم‌های خودکار مانند نرخ بهره (Stability Fee) و بازارهای خودکار در سطح ۱ دلار حفظ می‌شود.

جمع بندی

ارز دیجیتال دای (DAI) یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که ارزش آن همواره معادل ۱ دلار آمریکا باقی می‌ماند. این ارز توسط پروژه‌ی میکر‌داو (MakerDAO) و از طریق وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال مانند اتریوم ایجاد می‌شود. دای به دلیل غیرمتمرکز بودن، شفافیت و امنیت بالا، به یکی از محبوب‌ترین ارزها در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) تبدیل شده است. کاربران می‌توانند از دای برای ذخیره‌ی ارزش، وام‌دهی، وام‌گیری و معاملات استفاده کنند. با وجود چالش‌هایی مانند وابستگی به اتریوم و پیچیدگی سیستم، دای همچنان به عنوان یک ابزار مالی نوآورانه و پایدار در دنیای ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود.