کارگزار ناظر، آنچه باید بدانید

یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد هر کشور، بازار سرمایه آن است. این بازار می‌تواند نقش مهمی در رشد و توسعه‌ی اقتصاد افراد ایفا بر عهده داشته باشد. بازار سرمایه جایی است که در آن افراد حقیقی و حقوقی، سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف به معامله‌ دارایی‎‌های متنوع از جمله سهام می‌پردازند. این بازار از عناصر متعددی تشکیل شده است. یکی از عناصر کلیدی‌ که این بازار که به‌ عنوان واسطه‌ای بین سرمایه‌گذاران و بازار  اصلی عمل می‌کند، کارگزار ناظر نام دارد. کارگزار ناظر به صحت و منصفانه بودن معاملات نظارت داشته و حضور او اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مقاله می‌خواهیم به سوالاتی درباره‌ی اینکه کارگزار ناظر کیست، چه کارهایی انجام می‌دهد و نحوه‌ی انتخاب و تغییر آن پاخس داده و موارد کلیدی در این میان را بررسی نماییم.

کارگزار ناظر کیست؟

در بورس ایران کارگزار ناظر یک شرکت یا موسسه مالی‌ است که از سمت سازمان بورس مشخص می‌شود تا بر معاملات یک سهم خاص نظارت داشته باشد و شفافیت معامله و صحت آن را تضمین کند. این شرکت در حقیقت شرایط اتصال بین سرمایه‌گذاران و فروشنده را فراهم می‌کند و تلاش دارد تا ریسک معاملات را کاهش دهد.

وظایف کارگزار ناظر چیست؟

کارگزار ناظر در بازار نقش‌های متعددی را بر عهده دارد و حضورش هم برای خریداران و هم فروشندگان الزامی است. می‌تواند کارگزار سهم را به نوعی وکیل هر دو طرف معامله در جابه‌جایی سهم در نظر گرفت. در ادامه به تعدادی از وظایف مشخص کارگزار ناظر اشاره می‌کنیم:

• انجام معاملات: اصلی‎‌ترین وظیفه کارگزار ناظر این است که شرایط معامله‌ی دقیق سهام و اوراق بهادار را فراهم کند. همچنین سازماندهی شرایط برای معامله اوراق بدهی نیز بر عهده اوست؛
• ارائه مشاوره: وظیفه دیگری که کارگزار ناظر مامور به انجام آن است، ارائه مشاوره‌های مناسب به مشتریان برای حضور بهتر در بازار خواهد بود تا بتوانند از سرمایه خود محافظت کنند. همچنین کارهایی مانند گرفتن کد بورسی برای اشخاص حقیقی و حقوقی در شرح وظایف کارگزار ناظر است؛
• مدیریت حساب مشتریان: از جمله کارهای دیگر تهیه گزارش از معامله‌های انجام شده‌ مشتریان و ارائه‌ی اطلاعات دقیق و به روز شده به آن‌هاست؛
• اطلاع رسانی و پاسخگویی به سوالات: کارگزار ناظر باید اطلاعاتی که نیاز است مشتری به آن‎‌ها دسترسی داشته باشد و همچنین اخبار مربوط به فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری را در اختیار افراد قرار دهد.  همچنین وظیفه‌ی پاسخگویی به سوالات و مشکلات مشتریان نیز به عهده‌ی اوست.

با بررسی این موارد به نقش کلیدی کارگزار ناظر در روند انجام معاملات بورسی و میزان موفقیت این معاملات در بازار پر از چالش دنیای ارز دیجیتال، پی خواهیم برد.

چگونه کارگزار ناظر مناسبی انتخاب کنیم؟

کارگزاران ناظر مختلفی در بازار حضور دارند که کار کردن با هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه به برخی از فاکتورهای مهم در انتخاب کارگزار ناظر خواهیم پرداخت: :

• بررسی وضعیت مجوز: کارگزار باید مجوزهای لازم از سازمان بورس و اوراق بهادار را داشته باشد؛
• بررسی سابقه: برای اینکه بدانید یک کارگزار ناظر گزینه مناسبی است یا نه، بهتر است سوابق آن را در بازار بررسی کرده و به سراغ کارگزارانی بروید که مدت زیادی است در بازار فعالیت دارند؛
• بررسی میزان کارمزد: کارگزار ناظر برای خدمات خود از شما کارمزد دریافت می‌کند؛ بنابراین بهتر است نرخ کارمزد کارگزارهای مختلف را بررسی نمایید تا بهترین خدمات را با بهترین قیمت دریافت کنید؛
• نوع خدمات: نوع خدمات کارگزار اهمیت زیادی دارد. بررسی کنید و ببینید باتوجه به نیازهای شما کارگزار موردنظر خدماتی مانند تحلیل بازار یا مشاوره‌های اختصاصی را ارائه می‎‌کند یا خیر؛
• بررسی نظرات مشتریان: مشتریان سابق هر کسب و کاری بهترین معرفان آن کسب و کار به شمار می‌روند. از این روی بهتر است به دنبال نظرات سایر کاربران درباره کارگزاری‌ها باشید و گزینه‌ای را انتخاب کنید که افراد بیشتری از خدمات آن رضایت داشته‌اند.

در نهایت هم مشورت گرفتن از یک متخصص و فرد مجرد در بازار معاملات بورسی و ارزهای دیجیتال، بهترین راه برای یافتن یک کارگزار ناظر مناسب است.

روش تشخیص کارگزار ناظر

برای تشخیص کارگزار ناظر به صورت عمومی می‌توانید به وبسایت شرکت سپرده گذاری مرکزی اواراق بهادار و تسویه وجوه مراجعه کرده و با داشتن کد ملی برای افراد حقیقی و کد سهام برای افراد حقوقی کارگزار ناظر خود را ببینید.

توجه داشته باشید که اگر تمام سهام شما در یک کارگزاری است، همان کارگزاری ناظر به شمار می‌رود. اما اگر در چند کارگزاری مختلف سهم دارید، وبسایتی که در بالا گفته شد می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید کارگزاری ناظر خود را تشخیص دهید.

نحوه تغییر کارگزار ناظر

یکی از مشکلاتی که هنگام حضور در بازار سهام ممکن است با آن مواجه شوید، این است که از کارگزاری ناظر خود رضایت کافی نداشته باشید. خوشبختانه روش‌هایی در نظر گرفته شده تا بتوانید کارگزار ناظر خود را تغییر دهید:

نحوه تغییر کارگزار ناظر به صورت حضوری

برای این کار کافی است اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی خود را همراه داشته باشید و به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه مراجعه کنید. کارمندان شما را راهنمایی خواهند کرد تا از ذیل کارگزار ناظر خود خارج شده و کارگزار ناظر جدیدی برای خودتان انتخاب نمایید.

نحوه تغییر کارگزار ناظر به صورت  غیرحضوری

این روزها امکان انجام بسیاری از کارها به صورت غیرحضوری و آنلاین ممکن است. برای این کار کافی است وارد سامانه معاملات آنلاین شده، فرم‌های انتقال را پرکرده و مدارک موردنیاز را بازگذاری کنید. در ادامه با تایید نهایی شما دارایی‌هایتان به کارگزاری جدید منتقل خواهند شد.

سامانه ذینفعان بازار سرمایه چیست؟

سامانه ذینفعان بازار سرمایه که با نام DDN هم شناخته می‎‌شود یک پلتفرم آنلاین است که شرکت سپرده گذاری مرکزی آن را راه‌اندازی کرده و سرمایه‌گذاران به کمک آن می‌توانند به اطلاعات زیادی مانند اطلاعات معاملات، حساب‌های سرمایه‌گذاری، سود، افزایش سرمایه و مجمع  دسترسی پیدا کنند. هدف از راه‌اندازی این سامانه افزایش شفافیت و البته دسترسی سریع‌تر و ساده‌تر به اطلاعات است.

نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بر کارگزار ناظر

یکی از وظایف اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار این است که بر فعالیت‌های کارگزاران ناظر نظارت مستمر داشته باشد. این کارگزارها باید مجوزهای خود را از این سازمان گرفته و این سازمان در قبال آن، وظیفه دارد به صورت سالانه عملکرد آن‌ها را بررسی کند و در مورد تمدید مجوزها تصمیم‌گیری نماید. همچنین اگر شما شکایتی از کارگزار ناظر خود دارید، سازمان بورس و اوراق بهادار به آن نظارت و رسیدگی خواهد کرد.

سوالات متداول کارگزار ناظر

• کارگزار ناظر کیست؟

کارگزار ناظر در بازار بورس، کارگزاری است که توسط سازمان بورس تعیین می‌شود تا بر معاملات سهام شرکت‌های خاص نظارت داشته باشد. این نهاد تضمین خواهد کرد که خرید و فروش‌ها مطابق مقررات انجام گرفته، از دستکاری قیمت جلوگیری شده و شفافیت معاملات حفظ شود. کارگزار ناظر معمولاً برای شرکت‌های تازه‌وارد یا شرکت‌هایی که شرایط خاصی دارند در نظر گرفته می‌شود تا اطمینان به دست آید که قوانین بورس به خوبی و با دقت رعایت می‌شوند.

• کارگزار ناظر چه نقشی برعهده دارد؟

• کارگزار ناظر چگونه انتخاب می‌شود؟

• کارگزار ناظر را چگونه تغییر دهیم؟

تغییر کارگزار ناظر نیاز به طی کردن مراحل رسمی و دریافت تأییدیه از سازمان بورس را دارد. ابتدا باید شرکت متقاضی درخواست کتبی خود را همراه با دلایل موجه به سازمان بورس ارائه داده و سپس سازمان پس از بررسی شرایط و صلاحیت کارگزاری جدید، در صورت تأیید، دستور تغییر را صادر می‌کند. البته این را در نظر داشته باشید که این فرآیند معمولاً در مواردی مانند عدم رضایت از عملکرد کارگزار فعلی یا نیاز به تخصص خاص انجام می‌شود. در هر صورت تصمیم نهایی همواره با سازمان بورس است.

• سازمان بورس چگونه بر عملکرد کارگزار ناظر نظارت می‌کند؟

سازمان بورس با استفاده از الگوریتم و مکانیسم‌های نظارتی دقیق بر عملکرد کارگزاران ناظر نظارت دارد. این نظارت از طریق بررسی مستمر گزارش‌های ارسالی کارگزار، تحلیل الگوهای معاملاتی و بازرسی‌های دوره‌ای انجام می‌شود. این سازمان همچنین با دریافت شکایات سرمایه‌گذاران و انجام رسیدگی‌های تخصصی، هرگونه تخلف یا کوتاهی را شناسایی و با آن برخورد می‌کند. در صورت مشاهده نقض مقررات، سازمان می‌تواند اقدامات تنبیهی از جمله تعلیق یا لغو مجوز کارگزار ناظر را اعمال نماید.

• چگونه از کارگزار ناظر شکایت کنیم؟

بهترین راه برای طرح شکایت علیه کارگزار ناظر، مراجعه به سایت سازمان بورس و اوراق بهادار است. در این سایت باید  فرم مربوط به ثبت شکایات را تکمیل کنید. همچنین امکان تماس با دفتر حمایت از سرمایه‌گذاران سازمان یا ارسال شکایت از طریق سامانه رسیدگی به تخلفات نیز وجود دارد. در نظر داشته باشید که ارائه مدارک و مستندات دقیق از تخلفات ادعایی مانند گزارش‌های معاملاتی، مکاتبات و شواهد دیگر الزامی است و به پیگیری موثرتر شکایت کمک می‌کند. سازمان بورس پس از وصول شکایت، بررسی‌های لازم را انجام خواهد داد.

سخن پایانی

کارگزار ناظر مناسب می‌‎تواند تاثیر بسیاری بر موفقیت سرمایه‌گذاری شما در بازارهای بورس و اوراق بهادار داشته باشد. از این روی با بررسی دقیق، شما می‌توانید بهترین گزینه را انتخاب کرده و از خدمات و مشاوره‌های آن بهره ببرید. همچنین یک کارگزار خوب می‌تواند از حقوق شما در بازار سرمایه دفاع کند. ما در این مقاله به بررسی موضوع کارگزاری ناظر پرداخته و تمامی نکات و موارد مهم در این زمینه را بررسی کردیم. همچنین به برخی سوالات پرتکرار در مورد چیستی و نحوه همکاری یا عدم همکاری با کارگزار ناظر پاسخ دادیم. امیدواریم که مطالب بیان شده مفید و کارآمد واقع شده باشند. ممنون که تا پایان با ما همراه بودید.