در بازارهای مالی، ریسکهای مختلفی وجود دارند که بر سرمایهگذاریها تأثیرگذار میگذارند. برای مدیریت هر یک از آنها نیاز به استراتژیهای مناسبی داریم. به عنوان یک سرمایهگذار حرفهای، شناخت و مدیریت این ریسکها میتواند کمک بزرگی به کسب بازدهی مطلوب داشته باشد. در ادامه ای محتوا شما را بیشتر با این موضوع آشنا خواهیم کرد.
ریسک چیست
ریسک در واقع یک پدیده طبیعی و جزء زندگی ماست. اما در مفاهیم مالی، به معنای عدم اطمینان در مورد نتیجه سرمایهگذاریهای انجام شده است. این نوع میتواند به دو صورت سیستماتیک و غیرسیستماتیک دستهبندی شود. به طور کلی، مدیریت risk به ما کمک میکند تا انواع مختلف را شناسایی کرده و به بهبود استراتژیها برای مدیریت پردازیم.
تاریخچه مدیریت ریسک در جهان
مدیریت ریسک یکی از اصول اساسی در هر سازمان و پروژهای است. این فرآیند از دهه 1950 با ایجاد روش PERT، بهعنوان یکی از اولین روشهای برنامهریزی پروژه و مدیریت risk ، شکل گرفت. این رویکرد از شبکهای از فعالیتها که دارای مدت زمانهای احتمالی بوده و از توزیع احتمالی یا تخمینی تبعیت میکنند، تشکیل شده است. در دهه 1960، مدلهای احتمالی ساختار درخت تصمیم نیز مطرح شد که فعالیتها در طول چرخه حیات فرآیند و در مدت زمانهای مختلفی تعریف میشوند. انجمن مدیریت پروژه نیز در اواسط دهه 1990، 9 مرحله برای آنالیز و مدیریت ریسک تدوین کرد که نتیجه تجربیات موفق سازمانهای انگلیسی در فرآیندهای مدیریت risk بود. این تاریخچه نشان میدهد که مدیریت آن با توجه به پیشرفتهای تکنولوژی و نیازهای متغیر جهانی، همواره در حال تکامل و بهبود است.
ریسک در سرمایه گذاری چیست
risk در سرمایهگذاری یک موضوع حیاتی است که هر سرمایهگذار باید با آن آشنا باشد. Risk در بازارهای مالی به عنوان احتمال از دست دادن سرمایه تعریف میشود و میتواند از طریق عوامل مختلفی مانند نوسانات قیمت، تغییرات سیاستی و حتی رویدادهای غیرمنتظره ایجاد شود. اما آنها نباید سرمایهگذاران را از ورود به بازارهای مالی منع کنند، زیرا هر گردش مالی با خود ریسکهایی همراه دارد. سرمایهگذاران باید با دقت و دانش کافی به معاملات خود بپردازند و توانایی پیشبینی آنها را داشته باشند. به عنوان مثال، استراتژیهای متفاوتی برای مدیریت آنها وجود دارد، از جمله تنوع دادن سرمایه و استفاده از ابزارهای مالی متنوع. اینکه یک سرمایهگذار موفق باشد یا نه، بستگی بر توانایی او در مدیریت آنها دارد و این امر میتواند تعیینکننده موفقیت یا شکست او در بازارهای مالی باشد.
تفاوت ریسک مالی و ریسک تجاری
تفاوت risk مالی و تجاری اهمیت بسیار زیادی در موفقیت یک شرکت دارد. نوع مالی نشاندهنده نقض تعهدات مالی یک شرکت است، در حالی که نوع تجاری نشاندهنده عدم موفقیت در عملکرد تجاری یک شرکت میباشد. هر دو نوع میتوانند تأثیرات بسیار بزرگی بر روند عملکرد و سودآوری یک شرکت داشته باشند.
ریسک مالی معمولاً به عواملی مانند سرمایهگذاریهای صحیح، مدیریت بدهی، وضعیت نقدینگی و تورم مرتبط است. این نوع میتواند منجر به مشکلاتی مانند ورشکستگی، کاهش اعتبار و افت ارزش سهام شرکت شود. از سوی دیگر، نوع تجاری اغلب به عواملی مانند رقابت بازار، تغییرات قیمت، تغییرات تکنولوژی و تغییرات قوانین و مقررات مربوط به صنعت مربوط است. این نوع منجر به مشکلاتی مانند کاهش فروش، افت اعتبار برند و افزایش هزینههای عملیاتی شرکت میشود.
به طور کلی، risk مالی و تجاری هر دو باید به دقت مدیریت شوند تا بهبود عملکرد و پایداری شرکت تضمین شود. این دو نوع با یکدیگر ترکیب شده و باید به صورت هماهنگ مدیریت شوند تا شرکت بتواند به بهترین شکل ممکن عمل کرده و از بروز مشکلات جلوگیری کند.
تفاوت ریسک و عدم قطعیت در چیست؟
ریسک و عدم قطعیت دو مفهوم مهم در حوزه مدیریت و تصمیم گیری هستند که هر دو تاثیر بسیار زیادی بر عملکرد یک سازمان یا فرد دارند. risk به عنوان یک احتمال تلقی میشود که در صورت وقوع، میتواند به تلفات و زیانهای مالی یا غیرمالی منجر شود. از طرف دیگر، عدم قطعیت به معنی عدم وجود اطلاعات کامل و قطعی در مورد نتایج یا پیامدهای یک تصمیم است. در واقع، در مواجهه با risk ممکن است احتمالات مختلف و احتمالات قابل اندازهگیری وجود داشته باشد، اما در عدم قطعیت اطلاعات کامل و مشخصی وجود ندارد.
در محیطهای کسب و کار، تفاوت بین ریسک و عدم قطعیت بسیار مهم است. در حالی که میتوان اقداماتی برای کنترل و مدیریت آنها انجام داد، اما در مقابل عدم قطعیت، افراد و سازمانها باید بازدهی و کیفیت تصمیمگیری خود را بهبود بخشند. برای مواجهه با عدم قطعیت، باید از استراتژیها و روشهای جدید و نوآورانه استفاده کرد و از تجربههای گذشته بهره برد. همچنین، توانایی انعطافپذیری و تطبیق با شرایط جدید نیز در مواجهه با عدم قطعیت بسیار اساسی است. به طور کلی، مدیریت risk و عدم قطعیت هر دو بخش مهمی از فرایند تصمیمگیری و مدیریت بوده که برای موفقیت و پیشرفت هر سازمان لازم است.
انواع ریسک
معاملات فارکس یکی از پر ریسکترین حوزههای سرمایهگذاری است که در آن تاثیر عوامل مختلفی بر قیمتهای ارزها و دیگر داراییها دیده میشود. از جمله این عوامل میتوان به risk ارز، نرخ بهره، نقدینگی و اهرم اشاره کرد. در ادامه، به بررسی انواع موجود در معاملات فارکس پرداخته و نحوه مدیریت آنها را بررسی خواهیم کرد:
ارز (Currency risk)
risk ارز یکی از اصلیترین ریسکهای موجود در معاملات فارکس است. این ریسک به نوسانات قیمت ارزها مرتبط بوده که میتواند بر سود و زیان سرمایهگذاران تاثیرگذار باشد. با توجه به اینکه ارزها تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارند از جمله تورم، نرخ بهره، وضعیت اقتصادی و سیاسی کشورها، risk ارز به عنوان یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر بازار فارکس محسوب میشود.
نرخ بهره (Interest rate risk)
risk نرخ بهره نیز به عنوان یکی دیگر از ریسکهای موجود در معاملات فارکس شناخته میشود. افزایش و کاهش ناگهانی نرخ بهره میتواند تأثیر زیادی بر قیمتهای ارزها داشته باشد و سرمایهگذاران را در معرض خطر قرار دهد. برای مدیریت این نوع، باید با دقت نرخهای بهره موجود را پیشبینی و به شیوههای مناسبی برای مقابله با آن اقدام کرد.
نقدینگی (Liquidity risk)
risk نقدینگی به خطری اشاره دارد که افراد نمیتوانند به راحتی داراییهای خود را به قیمت مطلوب بخرند یا بفروشند. این نوع میتواند به دلیل ناپایداری بازار یا شرایط اقتصادی و سیاسی به وجود آید. برای جلوگیری از زیانهای احتمالی مرتبط با ریسک نقدینگی، باید استراتژیهای مناسبی انتخاب شود.
اهرم (Leverage risk)
استفاده از اهرم یکی از روشهایی است که در معاملات فارکس مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، استفاده از آن میتواند ریسکهای بزرگی را برای سرمایهگذاران به همراه داشته باشد. بدون مدیریت مناسب اهرم، سرمایهگذاران با زیانهای بزرگی مواجه میشوند. بنابراین، لازم است که استراتژیهای مناسبی برای کنترل و مدیریت اهرم در نظر گرفته شود.
ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک
در این بخش به بررسی دو نوع risk سیستماتیک و غیرسیستماتیک میپردازیم:
ریسک سیستماتیک
risk سیستماتیک یکی از اصطلاحاتی بوده که در دنیای سرمایه گذاری و بازار سهام بسیار مطرح است. این نوع به عنوان risk غیرقابل حذف شناخته میشود زیرا نمیتوان آن را با متنوعسازی داراییها کاهش داد. این نوع ریسک به عنوان یکی از عوامل مهم بر روند حرکت بازار سهام تأثیر میگذارد. برای کاهش risk سیستماتیک، سرمایهگذاران معمولا از استراتژیهای پوشش استفاده میکنند. همچنین، برای اندازه گیری نوع سیستماتیک یک دارایی، بتای آن مورد بررسی قرار میگیرد که نشاندهنده نوسانات آن دارایی نسبت به بازار است.
ریسک غیرسیستماتیک
risk غیرسیستماتیک یکی از انواع ریسکهای سرمایهگذاری بوده که ناشی از عوامل منحصر به فرد یک شرکت یا صنعت خاص است. این نوع بیشتر به عنوان “ریسک مشخص” شناخته شده و معمولا با اخبار و رویدادهای خاصی که درباره یک شرکت یا صنعت منتشر میشود، ارتباط دارد. به عنوان مثال، اعتصاب کارکنان یک شرکت، تغییرات قیمت مواد اولیه یا تحریمهای اقتصادی از جمله عواملی هستند که risk غیرسیستماتیک را افزایش میدهند. برای کاهش این نوع ، تنوعبخشی سرمایهگذاری و تشکیل پرتفویهای متنوع میتواند راه حلی موثر باشد.
مدیریت ریسک چیست؟
مدیریت risk در بازارهای مالی از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا در این بازارها ریسکهای مختلفی وجود دارند که میتوانند به سرمایهگذاران آسیب بزنند. آنها شامل نوسانات قیمت، تغییرات نرخ ارز، عدم پایداری سیاسی و حتی نوع مرتبط با اطلاعات هستند. بنابراین، مدیریت ریسک در بازارهای مالی برای شناسایی و سنجش آنها، برنامهریزی برای کاهش و کنترل آنها و نظارت مداوم بر انواع مرتبط با سرمایهگذاری انجام میشود. با انجام این فرایندها، سرمایهگذاران از خطرات مختلفی که در این بازارها وجود دارد، حفاظت شده و به موفقیت بیشتری دست مییابند.
منظور از ریسک فری چیست؟
ریسک فری (Risk Free) تکنیکی در بازارهای مالی است که به معاملات بدون risk اشاره دارد و با تسلط بر بازار و شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار بر ارزش دارایی امکانپذیر میشود. در دنیای غیرقابل پیش بینی بازارهای مالی، هیچ معاملهای نمیتواند بهطور کامل خالی از risk باشد؛ اما زمانی که از تکنیک فری استفاده کنید، ریسک معاملات را تا حد زیادی کاهش خواهید داد. البته این نکته را به خاطر داشته باشید که منظور از معامله بدون risk ، احتمال سود صد درصد نیست.
با پیشرفت علم و هوش مصنوعی، هنوز نمیتوان استراتژی معاملاتی طراحی کرد که تمام معاملات را سودآور کند. اما معاملهگران با درک اصول مدیریت سرمایه، استفاده از ابزارهای مالی و روشهای مختلف میتوانند به محیط معاملاتی با ریسک پایین نزدیک شوند و میزان زیان را کاهش دهند.
سوالات متداول ریسک
ریسکهای معاملاتی در فارکس چه انواعی دارند؟
شامل ریسک نرخ بهره، ارزی، نقدینگی و اهرمی هستند.
نحوه کار مدیریت risk در فارکس چگونه است؟
با مدیریت risk در فارکس باید شانس سود خود را بالا ببرید و هر عامل کوچکی را به نفع خودتان تغییر دهید.
جمع بندی
ریسکهای مختلف در بازارهای مالی شامل risk بازار، نرخ ارز، جمعیتی، سیاسی و نرخ بهره میشوند. مدیریت آنها از اهمیت بالایی برخوردار است تا به موفقیت در سرمایهگذاریها دست یابیم. risk فری نیز تکنیکی است که به معاملات بدون ریسک اشاره دارد و با کاهش ریسک معاملات، امکان سوددهی بیشتر فراهم میشود.