بازارهای مالی، سرشار از نوسان هستند و موج‌های سهمگین آنها با یک حرکت، ارزش پول و دارایی‌های سست را خرد می‌کنند. در این میان، ساحل امنی به نام طلا وجود دارد که افراد باهوش حتی از زمان باستان برای فرار از دست فراز و فرودهای مالی و اقتصادی به آن پناه می‌بردند. در زمان حال، طلا نه تنها به عنوان یک فلز گرانبها بلکه شاخصی اقتصادی و اجتماعی هم شناخته می‌شود؛ اما چه چیزی باعث می‌شود که این فلز همچنان در بازارهای مالی جایگاه ویژه‌ای داشته باشد؟ در این مقاله، با نگاهی به تاریخچه آن، عوامل موثر بر قیمت طلا و تحلیل آینده این فلز در بازارهای مالی به دنبال پاسخ این پرسش، می‌گردیم. تا پایان این بررسی طلایی با ما همراه باشید.
طلا در دوران باستان به دلیل کمیابی و ارزش ذاتی خود، نمادی از ثروت و قدرت بود. در بسیاری از تمدن‌های باستانی، از طلا در قالب واحد پول و وسیله‌ای برای مبادله کالاها استفاده می‌کردند. اولین سند تاریخی ورود طلا از آفریقای غربی به فرهنگ‌های مدیترانه‌ای باستانی به قرن پنجم قبل از میلاد برمی‌گردد. روند تجارت با طلا در آفریقای غربی تا قرون وسطی ادامه پیدا کرد و امپراتوری‌های بزرگی مانند «مالی» و «غنا» از این شیوه تجاری استفاده کردند. در آن زمان، طلا یکی از کالاهای اصلی مبادله با نمک، عاج و بردگان بود و راه خود را به سمت سکه‌های طلای جنوب اروپا باز کرد.
در تمدن‌های باستانی مانند مصر و امپراتوری روم هم استفاده از طلا به عنوان واحد پول، نه تنها به توسعه اقتصادی و فرهنگی این مناطق کمک کرد، بلکه روی شکل‌گیری ساختارهای اجتماعی و فرهنگی آنها هم تاثیر گذاشت.
اولین استفاده از طلا به عنوان سکه ضرب شده، به قرن هشتم قبل از میلاد در آسیای صغیر برمی‌گردد. این سکه‌ها معمولا از آلیاژ طبیعی طلا و نقره ساخته می‌شدند و شکل نامنظمی داشتند. در مصر باستان، خبری از سکه نبود. در عوض، حلقه‌های استاندارد طلا با وزن مشخص به عنوان واحد پول مورد استفاده قرار می‌گرفتند. کوچک‌ترین واحد این حلقه‌ها «دبن» معادل ۱۲ «شات» بود و بزرگترین واحد، «شات» حدود ۹۰ گرم وزن داشت.
سیستم طلا یک سازوکار پولی بود که در آن ارزش ارزهای کشورها به مقدار مشخصی از طلا مرتبط می‌شد. به زبان ساده، این سیستم به کشورها اجازه می‌داد تا پول کاغذی خود را به مقدار ثابتی از طلا تبدیل کنند. استاندارد طلا از این موضوع هم فراتر رفت و با قرار دادن دلار به عنوان یک ارز جهانی قابل تبدیل به طلا، معیاری جهانی را برای افزودن اعتبار به تجارت و سرمایه‌گذاری‌های جهانی به وجود آورد. این سیستم باعث افزایش ثبات ارزها و جلوگیری از چاپ بیش‌از‌اندازه پول توسط دولت‌ها می‌شد.
با وجود تمام مزیت‌ها، سیستم استاندارد طلا محدودیت‌هایی هم داشت. مهم‌ترین آنها ارتباط ثابت بین ارز و طلا بود که انعطاف‌پذیری بانک‌های مرکزی را برای پاسخ به نوسان‌های اقتصادی، محدود می‌کرد و به نوبه خود مشکلات اقتصادی بیشتری را به وجود می‌آورد.
استاندارد طلا در سال ۱۹۷۱ توسط رئیس‌جمهور وقت آمریکا به طور کامل کنار گذاشته شد. در روزگار ما هیچ کشوری از استاندارد طلا استفاده نمی‌کند و ارزها به صورت فیات (پول بدون پشتوانه) هستند.
با وجود ثبات ارزش کلی در طلا، قیمت این فلز گرانبها تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار می‌گیرد و دچار نوسان می‌شود. در این بخش می‌خواهیم ببینیم که کدام فاکتورها قدرت تاثیر روی ارزش طلا را دارند.
یکی از عوامل اصلی تعیین‌کننده قیمت طلا، عرضه و تقاضای آن است. به طور کلی، وقتی تقاضا برای طلا بالا می‌رود و عرضه ثابت می‌ماند یا کم می‌شود، قیمت آن افزایش می‌یابد. برعکس، وقتی عرضه طلا بیشتر می‌شود و تقاضا ثابت می‌ماند یا کاهش می‌یابد، قیمت طلا پایین می‌آید. عرضه و تقاضای طلا، تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرند. به موارد زیر توجه کنید.
عوامل زیر به طور مستقیم اثر خود را روی عرضه طلا نشان می‌دهند.
وقتی حرف از عرضه باشد، نقطه مقابل آن یعنی تقاضا هم به میدان می‌آید. در بخش زیر می‌خواهیم عواملی که روی تقاضای طلا اثر می‌گذارند را بررسی کنیم.
سیاست‌های پولی تاثیر قابل توجهی روی قیمت طلا دارند. این سیاست‌ها شامل نرخ بهره، تورم، تصمیم‌های بانک مرکزی و خرید و فروش اوراق قرضه می‌شوند. اجازه بدهید نگاهی کوتاه به هر یک از این موارد داشته باشیم.
وقتی نرخ بهره بالا می‌رود، ارزش دلار افزایش پیدا می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که طلا جذابیت سرمایه‌گذاری خود را از دست بدهد. به همین دلیل، معمولا همراه با افزایش نرخ بهره، ارزش طلا کم می‌شود. برعکس، وقتی نرخ بهره کاهش می‌یابد، ارزش طلا بالا می‌رود.
سیاست‌های پولی که باعث افزایش عرضه پول و تورم می‌شوند، معمولا افزایش ارزش طلا را به دنبال دارند؛ چون طلا به عنوان یک محافظ ارزش دارایی در برابر تورم عمل می‌کند و در چنین زمان‌هایی ارزشش بالاتر می‌رود.
وقتی بانک مرکزی، مشغول خرید اوراق قرضه می‌شود، معمولا بازارهای مالی انتظار تورم بالا، نرخ بهره پایین و کاهش ارزش دلار را می‌کشند که همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا ارزش طلا را بالا ببرند. برعکس این موضوع هم برقرار است؛ یعنی وقتی بانک مرکزی شروع به فروش اوراق قرضه می‌کند، در نهایت قیمت طلا پایین می‌آید.
همان‌طور که قبلا هم اشاره کردیم، تصمیم‌های بانک‌های مرکزی در مورد خرید یا فروش طلا می‌توانند به طور قابل توجهی بازار طلا را تحت تاثیر قرار دهند.
معمولا ارزش دلار آمریکا و قیمت طلا با هم رابطه معکوس دارند. این بدان معنا است که وقتی ارزش دلار آمریکا افزایش پیدا می‌کند، ارزش طلا کم می‌شود و برعکس. این رابطه معکوس چند دلیل دارد؛ مثلا اینکه همزمان با کاهش قیمت دلار، سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های جایگزین مانند طلا می‌روند تا از ارزش دارایی‌های خود محافظت کنند.
مورد دیگر، قیمت‌گذاری جهانی طلا به دلار است. طلا در بازارهای جهانی به دلار قیمت‌گذاری می‌شود؛ بنابراین، وقتی ارزش دلار بالا می‌رود، طلا برای خریداران با ارزهای دیگر گران‌تر می‌شود. به دنبال این ماجرا، تقاضا کاهش پیدا می‌کند که منجر به کاهش ارزش طلا می‌گردد.
نباید رفتار سرمایه گذاران را روی نوسان ارزش طلا دست‌کم گرفت؛ چون وقتی آنها نگران وضعیت اقتصادی یا سیاسی هستند، تمایل دارند به سمت دارایی‌های امن مانند طلا تغییر موقعیت دهند. این افزایش تقاضا می‌تواند ارزش طلا را بالا ببرد.
رویدادهای مهم زیر در طول زمان، بیشترین تاثیر را روی ارزش طلا گذاشتند. برای درک بهتر تحولات طلا بهتر است از این موارد با خبر باشید.
با پایان یافتن این سیستم، دلار آمریکا به صورت آزاد، شناور شد و نرخ ثابت بین طلا و دلار پایان یافت. این دوره با بحران رکود تورمی در آمریکا همراه بود که زمینه را برای افزایش ارزش طلا در دهه 1970 فراهم کرد و کار را به جایی رساند که در ژانویه 1980 طلا به قیمت حدود 665 دلار رسید.
در این سال، ارزش طلا به حدود 253 دلار در هر اونس رسید. این کاهش به دلیل عملکرد قوی اقتصاد و افزایش ارزش دلار آمریکا بود که جذابیت طلا را به عنوان سرمایه‌گذاری جایگزین، کاهش داد. همچنین، عرضه بیش از حد طلا در بازار به دلیل فروش ذخایر طلا توسط چندین بانک مرکزی، به کاهش قیمت کمک کرد.
این بحران باعث افزایش تقاضا برای طلا به عنوان پناهگاه امن شد و قیمت طلا را از حدود 730 دلار در اکتبر 2008 به 1300 دلار در اکتبر 2010 رساند.
به دنبال این بحران، نگرانی‌هایی درباره ثبات منطقه یورو و اقتصاد جهانی به وجود آمد و ارزش طلا را در آگوست 2011 به حدود 1825 دلار رساند.
کاهش تدریجی خرید اوراق بهادار توسط بانک مرکزی، نشان‌دهنده عادی‌سازی تدریجی سیاست‌های پولی و تقویت دلار آمریکا بود که باعث کاهش 29 درصدی قیمت طلا از 1695 دلار در ژانویه 2013 به 1200 دلار در دسامبر 2014 شد.
این همه‌گیری باعث اختلال‌های اقتصادی و اجتماعی جهانی بی‌سابقه‌ای شد و قیمت طلا را از 1575 دلار در ژانویه 2020 به بیش از 2000 دلار در تابستان 2020 رساند.
با عبور از اوج همه‌گیری، ارزش طلا به محدوده 1700 تا 1900 دلار بازگشت و سپس در اواخر 2023 به حدود 2135 دلار رسید. در آوریل 2024، قیمت این فلز به دلیل افزایش تقاضای چین و نگرانی‌های تورمی به بالاترین حد خود یعنی بیش از 2265 دلار در هر اونس صعود کرد.
تا اینجای مقاله، اطلاعاتی را در مورد ارزش طلا با شما در میان گذاشتیم. حالا می‌خواهیم تمام روش‌هایی که می‌توان با استفاده از آنها طلا خرید را به شما معرفی کنیم.
یکی از راه‌های ساده برای خرید طلا به قیمت روز، استفاده از طلا فروشی‌های معتبر است. شما می‌توانید انواع طلاهای نو و دست دوم را از این فروشگاه‌های جواهرات بخرید. به جز جواهرات زینتی که با اجرت، کارمزد و مالیات همراه هستند، می‌توانید به سراغ خرید شمش طلا، طلای آب‌شده و سکه هم بروید. در این زمینه، حتما از معتبر بودن فروشگاه، مطمئن شوید.
اگر تمایلی به خرید و نگهداری از طلای فیزیکی ندارید می‌توانید از چند راه در بورس ایران به سرمایه گذاری روی طلا مشغول شوید. این راه‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
برخی از صندوق‌های سرمایه گذاری، به طور ویژه روی طلا تمرکز کرده‌اند. با خرید واحدهای این صندوق‌ها می‌توانید همراه با رشد قیمت این فلز طلایی، سودآوری داشته باشید.
یکی از راه‌های بسیار سودآور برای معامله طلا و بهره‌مندی از رشد قیمت آن در بازارهای جهانی، ترید طلا در بازار فارکس است. برای این کار باید قبل از هر چیز آموزش ببینید، در یک بروکر معتبر حساب معاملاتی باز کرده و آن را به دلار شارژ کنید و در نهایت با آغاز خرید و فروش به سود برسید. درآمد حاصل از این روش خرید و فروش طلا به دلار است و می‌تواند تحولی در درآمد و حفظ ارزش پولتان ایجاد کند.
قیمت طلا در سال جاری یعنی 2024 به چندین رکورد جدید دست یافت. این روند صعودی از مارس ۲۰۲۴ آغاز شد و قیمت هر اونس طلا را به ۲۱۶۰ دلار رساند. طلا، همچنان بیش از ۵۰۰ دلار در هر اونس، بالاتر از سال گذشته، معامله می‌شود. این افزایش ارزش طلا بیشتر به دلیل روی آوردن سرمایه‌گذاران به این فلز به عنوان یک پناهگاه در برابر نابه‌سامانی‌های اقتصادی، تورم بالا و ریسک‌های ژئوپلیتیکی در اروپا و خاورمیانه است که علاقه به سرمایه‌گذاری در این فلز طلایی را دوباره زنده کرد. بسیاری از کارشناس‌ها معتقدند که ارزش طلا می‌تواند در پاییز امسال به دلیل عواملی مانند آشفتگی‌های ژئوپلیتیکی و نابه‌سامانی اقتصادی همچنان افزایش پیدا کند.
برای نیمه اول سال آینده یعنی 2025، همچنان انتظار صعود ارزش طلا وجود دارد و حتی برخی از تحلیلگران بر این باور هستند که طلا می‌تواند به دلیل تقاضای فیزیکی قوی، به ویژه از سوی چین، با قیمت ۳۰۰۰ دلار یا بیشتر معامله شود. ولی در نیمه دوم سال 2025، انتظار فروکش کردن آتش این قیمت و پایین آمدن آن تا پایان سال به 2175 دلار در هر اونس وجود دارد.
در دراز مدت، طلا همان سفری را طی می‌کند که از آغاز کشف و استفاده از آن در دوران باستان تا کنون طی کرده است؛ یعنی حتی با وجود نوسان در قیمت طلا، باز هم به عنوان فلزی امن، ارزشمند و قابل اعتماد به ایفای نقش می‌پردازد.
بله، طلا به عنوان یک دارایی امن، در بلندمدت ارزش خود را حفظ می‌کند؛ ولی شاید در کوتاه‌مدت نتوان این موضوع را تایید کرد.
خرید طلای فیزیکی (سکه و شمش)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا (ETF) و ترید طلا در فارکس، چند مورد از بهترین روش‌های سرمایه گذاری روی طلا هستند.
طلای فیزیکی با اجرت و مالیات همراه است و نیاز به نگهداری دارد، در حالی که طلای کاغذی (مانند ETF) نقدشوندگی بیشتری دارد و نیازی نیست برای نگهداری از آن به زحمت بیفتید.
در طول تاریخ، قیمت طلا نوسان‌های زیادی داشت که تحت تاثیر تورم، تنش‌های ژئوپلیتیکی، عرضه، تقاضا و غیره به وجود آمدند. با وجود این نوسان‌ها، طلا همچنان یک گزینه سرمایه گذاری محبوب برای کسانی است که به دنبال تنوع‌بخشی به سبد سرمایه گذاری خود و محافظت از ارزش دارایی‌شان در برابر تورم و نابه‌سامانی‌های کلان اقتصادی می‌گردند.
برای استفاده حداکثری از این ظرفیت طلا، باید اهداف سرمایه گذاری و تحمل ریسک خود را به دقت بررسی کنید تا شاهد رشد دارایی‌های طلایی خود باشید. در این میان، با توجه به وجود تورم و چالش‌هایی که در ایران وجود دارند، ترید طلا در فارکس هم یکی از گزینه‌های محبوب روی میز شما است. البته به شرطی که با آگاهی، آموزش، کسب تجربه و با مدیریت سرمایه به سمت آن گام بردارید.
از میان روش‌های متنوع خرید طلا، کدام را ترجیح می‌دهید؟ در بخش نظرات همین مقاله، منتشر خواندن روش شما هستیم.
0 پاسخ‌ها برای “قیمت طلا؛ موشکافی این فلز طلایی از دوران باستان تا آینده”